Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2010

Από την επίσκεψη στη Βουλή των Ελλήνων


Η ιστορία του Κτιρίου

Το επιβλητικό κτίριο της Βουλής των Ελλήνων έχει μακρά ιστορία που συνδέεται άμεσα με την ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Αρχικά Ανάκτορα του Όθωνα και του Γεωργίου, μετατράπηκε έναν αιώνα μετά την κατασκευή του σε Κτήριο της Βουλής και της Γερουσίας. Σήμερα είναι η Βουλή των Ελλήνων, ένα διαχρονικό σύμβολο που αποτελεί μέρος της συλλογικής μνήμης. Το ίδιο το Κτήριο στο πέρασμα των χρόνων άλλαξε, προσαρμόστηκε, εκσυγχρονίστηκε.

Από το 1836 έως το 1862

Ως τοποθεσία ανέγερσης των Ανακτόρων του Όθωνα επιλέχθηκε ο λόφος της Μπουμπουνίστρας. Θέση κομβική, σημείο κεντρικό της νέας πρωτεύουσας, ασφαλές και δροσερό, να αντικρίζει την Ακρόπολη και τις παρυφές της Αθήνας. Η πρόταση προήλθε από τον διευθυντή της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Μονάχου και επίσημο αρχιτέκτονα της βαυαρικής αυλής Φρίντριχ φον Γκαίρτνερ (Friedrich von Gaertner 1791-1847).
Στις 6 Φεβρουαρίου 1836 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος στο υψηλότερο ανατολικό άκρο της πόλης.

Οι πρώτοι βασιλείς, ο Όθωνας και η Αμαλία, εγκαταστάθηκαν στην νέα τους κατοικία στις 25 Ιουλίου 1843. Στο υπόγειο στεγάζονταν οι αποθήκες. Στο ισόγειο συνυπήρχαν η Γραμματεία και το Ανακτορικό Ταμείο με τους βοηθητικούς τους χώρους, το καθολικό παρεκκλήσιο του βασιλιά, το θησαυροφυλάκιο και τα μαγειρεία. Στον πρώτο όροφο βρίσκονταν η Αίθουσα του Θρόνου, η Αίθουσα Τροπαίων, η Αίθουσα των Υπασπιστών, σε γραμμική αλληλοδιαδοχή η Αίθουσα Χορού, η Αίθουσα Παιγνίων και η Τραπεζαρία και τα βασιλικά διαμερίσματα, τα οποία επικοινωνούσαν μεταξύ τους και ήταν οι πολυτελέστεροι χώροι του κτηρίου. Το δεύτερο όροφο καταλάμβαναν τα ιδιαίτερα διαμερίσματα των διαδόχων, του αυλάρχη και του προσωπικού των Ανακτόρων.

Από το 1862 έως το 1922

Μετά την έξωση του Όθωνα το 1862, τα Ανάκτορα κατοικήθηκαν από το νέο βασιλιά Γεώργιο Α’, ο οποίος έφτασε στην Αθήνα στις 17 Οκτωβρίου 1863. Ευθύς αμέσως μετά το γάμο του με την Όλγα το 1867, στο κτήριο πραγματοποιήθηκαν νέες προσθήκες και μετατροπές. Σημαντικότερη ήταν η τροποποίηση του κλιμακοστασίου της ανατολικής πτέρυγας και η δημιουργία του ορθόδοξου παρεκκλησίου του Αγίου Γεωργίου, στο δεύτερο όροφο.

Μετά τη δολοφονία του Γεωργίου του Α΄, βασιλιάς ορκίστηκε ο διάδοχος Κωνσταντίνος και βασιλικό Ανάκτορο ορίστηκε η έως τότε κατοικία του, το Μέγαρο της Ηρώδου Αττικού (σημερινό Προεδρικό Μέγαρο). Στα Παλαιά, πλέον, Ανάκτορα παρέμειναν –κατά διαστήματα- μέλη της βασιλικής οικογένειας και η βασιλομήτωρ Όλγα έως το 1922, οπότε εγκατέλειψε οριστικά την Ελλάδα.

Από τα Παλαιά Ανάκτορα στο Κτήριο της Βουλής των Ελλήνων

Το Νοέμβριο του 1929 η Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου, ύστερα από πολλές συζητήσεις στη Βουλή, αποφάσισε τη στέγασή της, μαζί με τη Γερουσία, στο κτήριο των Παλαιών Ανακτόρων. Οι εργασίες για τη μετατροπή του κτηρίου σε Μέγαρο Βουλής και Γερουσίας σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ανδρέα Κριεζή, αποτέλεσαν τη ριζικότερη επέμβαση σε αυτό μετά την αρχική κατασκευή του: με τις στατικές επεμβάσεις στο φέροντα οργανισμό των περιμετρικών πτερύγων, την κατεδάφιση της κεντρικής πτέρυγας και την κατασκευή νέας για τη στέγαση των Αιθουσών συνεδριάσεων της Βουλής και της Γερουσίας.

Στο ανακαινισμένο κτήριο των Παλαιών Ανακτόρων εγκαταστάθηκε η Γερουσία, καθώς και η Βιβλιοθήκη και το Συμβούλιο της Επικρατείας το 1934, το οποίο παρέμεινε στο κτήριο έως το 1992. Την 1η Ιουλίου 1935 η Ε΄ Εθνοσυνέλευση άρχισε πανηγυρικά τις εργασίες της στη νέα αίθουσα της Ολομέλειας. Από το 1935 έως σήμερα, στο Κτήριο στεγάζεται η Βουλή των Ελλήνων.

Η αίθουσα των συνεδριάσεων της Βουλής ήταν η αίθουσα Χορών και Δεξιώσεων του Όθωνα.



ΚΛΙΚ ΕΔΩ για μια εικονική περιήγηση στην αίθουσα συνεδριάσεων της Βουλής

Το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη

ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να δεις την αλλαγή της φρουράς στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη

Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

Τα κάλαντα και η προέλευσή τους






Ομάδες παιδιών ή και ώριμων ανδρών γυρνούν στα σπίτια κρατώντας ένα τρίγωνο συρμάτινο και το χτυπούν με ένα ευθύ σιδερένιο αντικείμενο, για να παράγει τον απαιτούμενο ήχο. Άλλοτε έχουν μαζί τους φυσαρμόνικες ή ακορντεόν, και στα νησιά βιολιά και κιθάρες.

Εκτός από τους συνηθισμένους ευχητήριους στίχους, ανάλογα με το «νοικοκύρη του σπιτιού» προσθέτουν κατάλληλους στίχους.

Έτσι, αν απευθύνονται σε τσέλιγκα, εγκωμιάζουν τα πρόβατά του με τα λόγια:


«Μέσα σε τούτη την αυλή τη μαρμαροστρωμένη

εδώ 'να χίλια πρόβατα και πεντακόσια γίδια

και χίλιασαν και μίλιασαν και γίν'καν τρεις χιλιάδες».


Τα κάλαντα ποικίλουν από τόπο σε τόπο. Έτσι στη Μακεδονία υπάρχει το έθιμο της Πρωτοχρονιάς άτομα μεγάλης ηλικίας να γυρνούν μεταμφιεσμένα στα σπίτια. Η αμοιβή τους είναι: αλεύρι, τραχανάς, λουκάνικα και άλλα είδη τροφίμων.

Αφού συγκεντρώσουν την ποσότητα που θέλουν, συγκεντρώνονται σ' ένα σπίτι, μαγειρεύουν και γλεντούν.

Πάλι μεταμφιεσμένοι και κρατώντας κουδούνια που δημιουργούν δυνατό θόρυβο περιφέρονται την παραμονή των Φώτων. Ο θόρυβος αποβλέπει να φοβίσει και να διώξει τους καλλικάντζαρους.

Στη Μύκονο τα παιδιά κρατούν στο χέρι τους φαναράκι που το ανάβουν σε εκκλησία του Αγίου Βασιλείου.

Στη Σίφνο για το κάθε παιδί γράφονται διαφορετικοί στίχοι από λαϊκούς ποιητές.

Στην Κέρκυρα, εκτός από τα παιδιά με τη φυσαρμόνικα, περιφέρονται στα σπίτια ολόκληρα λαϊκά συγκροτήματα με βιολιά και ακορντεόν και τοπικές μπάντες.

Η ανταμοιβή για τους ύμνους και τις ευχές είναι κυρίως χρηματική και διάφορα κεράσματα.


(Από την εγκυκλοπαίδεια 2002)

Η προέλευση των καλάντων


Την ονομασία τους, την πήραν από την λατινική λέξη calenda, που διαμορφώθηκε από το ελληνικό ρήμα καλώ.

Παιδιά, κατά ομάδες, περιφέρονταν και περιφέρονται στα σπίτια, στους δρόμους, στα καταστήματα και τραγουδούν με ειδικό όργανο τραγούδια, που αφορούν τα Χριστούγεννα, τη γιορτή της Πρωτοχρονιάς, τη γιορτή του Μ. Βασιλείου και μερικά και την Περιτομή του Χριστού.

Το έθιμο αυτό προϋπήρχε στην Ελλάδα, πριν από την Ρώμη.
Τα παιδιά κρατούσαν ένα κλαδί ελιάς ή δάφνης, στολισμένο με καρπούς και άσπρο μαλλί (η λεγόμενη ειρεσιώνη, από το έριο = μαλλί), γύριζαν και τραγουδούσαν και τους έδιναν δώρα.

Μετά, πήρε το έθιμο αυτό και η Ρώμη. Στο Βυζάντιο κρατούσαν ραβδιά, ή φανάρια, ή ομοιώματα πλοιαρίων ή και κτιρίων, στολισμένα και τραγουδώντας, συνόδευαν το τραγούδι με κρούση τριγώνου ή τύμπανου... (περίφημος ο σχετικός πίνακας του Νικηφόρου Λύτρα ο τυμπανιστής - 1832- 1927).

Σήμερα η βάση, και μάλιστα στους Πόντιους, διασώζεται άθικτη. Ακούμε κάλαντα πολλά και ποικίλα, με πολλές παραλλαγές και αποχρώσεις, στα διάφορα διαμερίσματα της χώρας μας.


(Από το βιβλίο «Ήθη, έθιμα και. άλλα» του Τιμόθεου Κ. Κιλίφη)


Τα Κόλιεντα (Καστοριά)


Τα τοπικά παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα κάλαντα της Καστοριάς εξακολουθούν να τραγουδιούνται και σήμερα τα χαράματα της 23ης Δεκεμβρίου από τις παρέες μικρών και μεγάλων και από τα μέλη πολιτιστικών σωματείων, τα οποία, νιώθοντας την περιθωριοποίηση που δέχονται τα τελευταία χρόνια από κάλαντα άλλων περιοχών, κατορθώνουν κάθε παραμονή Χριστουγέννων να μας τα θυμίζουν, προστατεύοντάς τα από τη λησμονιά και τη φθορά του χρόνου.

Χαρά και συγκίνηση προσφέρουν οι στίχοι τους, γιατί απευθύνονται σ' όλα τα μέλη της οικογένειας, από τον μεγαλύτερο έως τον πιο μικρό.

Τα παλαιότερα χρόνια, οι νοικοκυραίοι έδιναν για δώρο στα παιδιά που τραγουδούσαν τα κάλαντα, καρύδια, μήλα και μπιλίτσκες (μικρά χοιρινά λουκάνικα) και σπανιότερα χρήματα.


Κόλλιντα και Καλαντάρηδες (Φυλακτό)


Αντίστοιχο έθιμο με τα κάλαντα σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, οι καλαντάρηδες την παραμονή των Χριστουγέννων αφορούν στην περιφορά των νεαρών που πρόκειται να πάνε φαντάροι, κατά την οποία τραγουδούν το παραδοσιακό τραγούδι:

"Σαράντα μέρες έχουμι Χριστόν που καρτερούμι, κι αυτές σαράντα τώρα θέλω να τον τραγουδήσω. Χριστούγεννα, να Χριστούγεννα, Χριστός τώρα γεννιέται. Γεννιέτι και βαφτίζετι, στο μέλι και στο γάλα. Το μέλι το τρων οι άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες. Και μεις να σας τραγουδήσουμι, Χριστός να σας φυλάει, Και του χρόνου".

Σκοπός των καλαντάρηδων είναι η συλλογή κάποιου χρηματικού ποσού, που θα έχουν στη διάθεσή τους όσο διαρκεί η θητεία τους, η οποία θεωρείται προθάλαμος της ωρίμανσής τους. Έτσι, το έθιμο συνδυάζει τον εορτασμό των Χριστουγέννων με το πέρασμα των νεαρών στην ενηλικίωση.

(Από την ιστοσελίδα www.in.gr Αγροτουρισμός)


«Καληνεσπέρα» (Χωριά της Έξω Μάνης)


Την παραμονή των Χριστουγέννων, με το ηλιοβασίλεμα βγαίναμε στην "Καληνεσπέρα".

Όλα τα παιδιά είχαν φτιάξει τις παρέες τους, είχαν σχηματίσει ομαδούλες και είχαν ετοιμαστεί για τα κάλαντα με πολλές πρόβες.

Μπαίναμε στα σπίτια, που ήταν όλα ανοιχτά και περίμεναν, και αφού χαιρετούσαμε ρωτάγαμε:

- Να τα πούμε; να τα πούμε;

- Πέστε τα.

Ήταν πάντοτε καταφατική η απάντηση. Αρχίζαμε τότε δυνατά και πολλές φορές παράτονα "Καλήν εσπέρα άρχοντες..." και τελειώναμε: "σ' αυτό το σπίτι πού 'ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει...". Οι νοικοκυρές μας εύχονταν "και του χρόνου" και μας έδιναν χρήματα ή μας έριχναν από το ρογί του σπιτιού, λάδι στο ντενεκάκι που κάποιος από μας κρατούσε.. Φυσικά το ύψος της αμοιβής ήταν πάντα σχετικό με την οικονομική κατάσταση και την ...τσιγκουνιά του καθενός. Στα λυπημένα σπίτια δεν λέγαμε τα κάλαντα. Όταν τελείωνε η γύρα και περνούσαμε όλα τα σπίτια του Χωριού, πηγαίναμε και πουλάγαμε το λάδι στον μπακάλη και κάναμε δίκαιη μοιρασιά σε όλα τα έσοδα.

(Από το περιοδικό «Μάνη, χθες, σήμερα, αύριο»)


Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα στα χωριά της Έξω Μάνης

Την παραμονή της πρωτοχρονιάς, την ίδια ώρα βγαίναμε στον "Άγιο Βασίλη" κρατώντας μια κλάρα ελιές με καρπό. Σε κάθε σπίτι που πηγαίναμε κόβανε και από ένα κλαδάκι ελιάς και το έβαζαν κοντά στο τζάκι. Ήταν για βοήθεια και θα έμενε εκεί για αρκετό χρονικό διάστημα.

(Από το περιοδικό «Μάνη, χθες, σήμερα, αύριο»)


Τα κάλαντρα (Κρήτη)

Τα κάλαντα (αρχαίο έθιμο σχετικό με την αρχή του χρόνου), κάλαντρα στην κρητική διάλεκτο, είναι τραγούδια που, με αφορμή το θρησκευτικό περιεχόμενο της εορτής, ζητούν φιλοδωρήματα για τους τραγουδιστές, τους καλαντράδες. Η βάση των παραδοσιακών καλάντων σε όλη την Ελλάδα είναι κοινή:

Αφού λένε για την εορτή, περνάνε στα παινέματα (επαίνους) για το νοικοκύρη, την «κερά», το γιο και τη θυγατέρα, με στίχους που είναι ένας ποταμός από εικόνες εκπληκτικής ομορφιάς, γεμάτες όμορφες κοπελιές, ξομπλιαστές, υφαντά, γραμματικούς με χρυσά κοντύλια (μολύβια), σπαθιά και ευαγγέλια κ.λ.π. (που τα σημερινά παιδιά της πολυκατοικίας και της τηλεόρασης, χωρίς να φταίνε βέβαια τα ίδια, μάλλον δεν θα τα καταλάβαιναν καν), και καταλήγουν στα δοσίματα:

γ-ή απάκι γ-ή λουκάνικο γ-ή από λαγού κομμάτι, γ-ή από τη μαύρη όρνιθα κιανένα-ν-αβγουλάκι, κι αν είν' κι απού τη γαλανή (άσπρη) ας είν' και ζευγαράκι (δύο αβγά). Κι απού το λαδοπίθαρο κιαμια οκά λαδάκι, κι αν είν' και περισσότερο, κρατούμε μεις τ' ασκάκι (να το βάλουμε).
Όχι εφετζίδικα δώρα, όχι εμπορεύματα, αλλά είδη πρώτης ανάγκης!

(Από το περιοδικό του Ρεθύμνου «Πολιτεία»)


Α.Β.

Στολίδια από ζύμη αλατιού

Στολίδια από ζύμη αλατιού

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

Η παράδοση του χριστουγεννιάτικου δέντρου


Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές η παράδοση να στολίζονται δέντρα ή κομμάτια δέντρων υπήρχε σε όλες τις θρησκείες από την αρχαιότητα.




Η λατρεία και ο στολισμός όμως του δέντρου έρχεται από την αρχαιότητα, στη λατρεία της Κυβέλης αλλά και σε μύριες άλλες αναφορές που έχουμε από τα ιστορικά κείμενα για αυτόν το στολισμό. Το 1650 υπάρχει μια αναφορά για Χριστουγεννιάτικο δέντρο που στήθηκε στο Στρασβούργο και ήταν στολισμένο με τριαντάφυλλα από χρωματιστά χαρτάκια, γλυκίσματα και ζαχαρένια ανθρωπάκια.



Στη χριστιανική θρησκεία τον 4ο αιώνα καθιερώθηκε η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού της Γέννησης του Χριστού και τον 8ο αιώνα στολίστηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που ήταν έλατο. Μάλιστα η επιλογή του έλατου έγινε από τον Άγιο Βονιφάτιο για να σβήσει την ιερότητα που απέδιδε ο κόσμος μέχρι τη στιγμή εκείνη (κατάλοιπο της ειδωλολατρίας) στη δρυ. Έτσι το έλατο έγινε σύμβολο χριστιανικό και ειδικότερα των Χριστουγέννων.



Βρίσκουμε μία μαρτυρία κάπου στην Ρωμαϊκή εποχή το 336 μ.Χ. όπου κάθε 25 Δεκέμβρη γιορτάζονταν τα Σατουρνάλια στην μνήμη του θεού Σατούρνο (πιθανότατα του Κρόνου). Σύμφωνα με τους ερευνητές αποτελεί τον πρόδρομο της γιορτής των Χριστουγέννων που με διάφορες προσθήκες και παραλλαγές θέλησαν να προσδώσουν στην γιορτή χριστιανικό περιεχόμενο ώστε να απομακρυνθεί και να ξεχαστεί στα βάθη των αιώνων η παγανιστική της προέλευση. Άλλωστε η 25 Δεκέμβρη καθιερώθηκε ως ημερομηνία γέννησης του Χριστού τον 4ο αι. μ.Χ. και ταυτόχρονα σηματοδοτούσε την αλλαγή του χρόνου. Στα Σατουρνάλια, οι Ρωμαίοι στόλιζαν διαφόρων ειδών δέντρα με κεριά και άλλα στολίδια (πιθανότητα καρύδια, φαγώσιμα κ.λ.π.).



O καθηγητής την Χριστιανικής Αρχαιολογίας Κώστας Καλογύρης υποστήριξε ότι το έθιμο του δέντρου δεν έχει γερμανική προέλευση αλλά ανατολίτικη. Την άποψη του στηρίζει σε ένα συριακό κείμενο που υπάρχει σε χειρόγραφο στο Βρετανικό Μουσείο. Το κείμενο αναφέρεται σε έναν ναό που έχτισε το 1512 ο Αναστάσιος ο Ά στα βόρεια στις Συρίας και στον οποίο υπήρχαν δύο μεγάλα ορειχάλκινα δέντρα.



Στη Β. Ευρώπη οι Βίκινγκς χρησιμοποιούσαν το δέντρο στις τελετές τους ως σύμβολο αναγέννησης που σηματοδοτούσε το τέλος του χειμώνα και τον ερχομό της άνοιξης και της αναγέννησης της μητέρας Φύσης. Στην αρχαία Αγγλία, όπως και στην Γαλλία, οι γνωστοί μας Δρυίδες στόλιζαν με φρούτα και κεριά βελανιδιές προς τιμήν των Θεών τους.



Σύμφωνα με την αγγλική παράδοση αυτός που καθιέρωσε το Χριστουγεννιάτικο δέντρο ως σύμβολο ήταν ο Άγγλος ιερομόναχος Άγιος Βονιφάτιος. Ο Άγιος παρευρίσκονταν σε μια τελετή παγανιστών οι οποίοι σύμφωνα με την παράδοση επρόκειτο να θυσιάσουν ένα παιδί κάτω από μια βαλανιδιά. Ο ιερομόναχος θέλοντας να σώσει το παιδί και να σταματήσει την τελετή έδωσε μια γροθιά στη βελανιδιά. Αμέσως ξεπήδησαν φλόγες και τύλιξαν το δέντρο. Το δέντρο αυτό ήταν το δέντρο της ζωής και αναπαριστούσε τη ζωή του Χριστού.

Το 1830 Γερμανοί μετανάστες εισήγαγαν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Αμερική και στις αποικίες που κατοίκησαν. Την πρώτη μαρτυρία δημοσίας εμφάνισης δέντρου την έχουμε στην Πενσυλβάνια των Η.Π.Α όπου υπήρχαν βεβαίως και πολλοί Γερμανοί μετανάστες. Οι άλλες εθνότητες στην Αμερικανική επικράτεια δεν δεχόντουσαν το δέντρο ως σύμβολο Χριστουγέννων καθώς το θεωρούσαν παγανιστικό έθιμο. Αυτό θα γίνει μετά το 1840 όπου η Αμερικάνικη κοινότητα θα αρχίσει να δέχεται το δέντρο ως σύμβολο της γιορτής



Τα στολίδια του θα είναι κυρίως φρούτα μπισκότα καρύδια ζαχαρωτά και άλλα φαγώσιμα. Η εφεύρεση του ηλεκτρισμού θα προσδώσει στο δέντρο την μεγαλοπρέπεια που του αρμόζει με τα λαμπιόνια να το φωτίζουν θεαματικά. (Τα πολύχρωμα φωτάκια, όπως και τα πλαστικά στολίδια, θα αργήσουν ακόμα).



Στην Αγγλία ο Ντίκενς θα αποδώσει στην γιορτή μέσω των μυθιστορημάτων του την παλιά της μεγαλοπρέπεια Σε όλα τα χριστουγεννιάτικα μυθιστορήματα του, το χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει περίοπτη θέση και αν έχει καθιερωθεί ως τις μέρες μας αυτό ίσως και να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο έργο του Άγγλου συγγραφέα.



Ο Πρόδρομος του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα είναι το παραδοσιακό Χριστόξυλο. Αυτό το συναντάμε κυρίως στα χωριά της Βορείου Ελλάδος. Κάθε Χριστούγεννα ο πατέρας ή ο παππούς κάθε οικογένειας ψάχνει στα δάση ή στα χωράφια ένα μεγάλο γερό κούτσουρο από πεύκο ή ελιά κυρίως όπου θα μπει στο τζάκι και θα καίει όλο το 12ήμερο των γιορτών από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα.

Το Χριστόξυλο σύμφωνα με κάποιες αντιλήψεις καθαρίζει την παλιά καπνιά του τζακιού και φέρνει την καλοτυχία. Κύρια όμως ευεργεσία που παρέχει στο σπίτι είναι η προστασία του νοικοκυριού από τα παγανά ή καλικάντζαρους που μπαίνουν στο σπίτι από τις καμινάδες και κλέβουν ή κάνουν ζημιές στο νοικοκυριό. Καίγοντας το Χριστόξυλο η παράδοση λέει ότι ζεσταίνεται ο Χριστός στην κρύα σπηλιά της Βηθλεέμ. Οι νοικοκυραίοι είναι υποχρεωμένοι να κρατάνε την φωτιά ως τα φώτα όπου και αποσύρονται τα παγανά κάτω από τη γη και σταματάνε οι επιδρομές στα σπίτια.


Ε.Μ.

Το Χριστόψωμο

Χριστόψωμο το λένε. Καμωμένο από αλεύρι, ζάχαρη, λάδι, κρασί, καρύδια, αμύγδαλα, κανελογαρύφαλλο, κόλιαντρο, γλυκάνισο και ροδόνερο πλάθεται με ιδιαίτερη πίστη και ευλάβεια προς το Χριστό που γεννιέται αυτή την Άγια Νύχτα.
''Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει.'' . Με το μισό ζυμάρι πλάθεται μια κουλούρα ενώ με την υπόλοιπη γίνονται λουρίδες ζύμης με τις οποίες τη διακοσμούν ενώ στο κέντρο της βάζουμε ένα καρύδι με το κέλυφός του.
Το «ψωμί του Χριστού» το έφτιαχνε, την παραμονή των Χριστουγέννων, η νοικοκυρά με ιδιαίτερη ευλάβεια και με ειδική μαγιά (από ξερό βασιλικό κ.λ.π.). Απαραίτητος επάνω, χαραγμένος ο σταυρός.



Στα Δωδεκάνησα

Tο χριστόψωμο στολίζεται με ένα σταυρό και όταν το κόβουν ανήμερα Χριστούγεννα το μοιράζουν σε φτωχούς και μοναχικούς. Κατά τόπους λοιπόν το φτιάχνουν σε διάφορες μορφές και έχει πολλές ονομασίες όπως: "το ψωμί του Χριστού", "Σταυροί", "βλάχες " κ.ά."
Τα χριστόψωμα αποτελούν το βασικό ψωμί των Χριστουγέννων και το ευλογημένο, αφού αυτό θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του.


Απαραίτητος είναι επάνω στο χριστόψωμο χαραγμένος ο σταυρός. Γύρω - γύρω φτιάχνουν διάφορα, διακοσμητικά, σκαλιστά στο ζυμάρι ή πρόσθετα στολίδια. Αυτά τονίζουν το σκοπό του χριστόψωμου και εκφράζουν τις διάφορες πεποιθήσεις των πιστών.
Την ημέρα του Χριστού, ο νοικοκύρης παίρνει το χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σ'; όλη την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονται στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Μερικοί, εδώ βλέπουν ένα συμβολισμό της Θείας Κοινωνίας, όπως ο Χριστός έδωσε τον άρτο της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένειά του.
Και άλλες παραδόσεις συνδέονται με το χριστόψωμο. Αναφέρονται στην ενότητα της Εκκλησίας και των λαών, με συμβολικό πρότυπο την ένωση των κόκκων του σίτου σ΄ ένα ψωμί, πως κάποτε οι λαοί θα ενωθούν μ'; έναν ποιμένα, το Χριστό.



Στη Μάνη

Κάθε οικογένεια στο φούρνο του σπιτιού «ρίχνει» τα χριστόψωμα, για να τα κόψει στο τραπέζι των Χριστουγέννων ο οικοδεσπότης σταυρώνοντάς τα, και ευχόμενος «Χρόνια πολλά και του χρόνου».
Τα χριστόψωμα κατασκευάζονται όπως το ψωμί, μόνο που στολίζονται με σταυρούς και ποικίλα στολίδια ανάλογα με την καλαισθησία της νοικοκυράς.

(Από το περιοδικό «Αδούλωτη Μάνη»)



Στη Σπάρτη

Στη Σπάρτη, σε κάθε σπίτι, δυο τρεις μέρες πριν, ζυμώνουν 1 - 15 καρβέλια ψωμί. Το ένα, που το τρώνε ανήμερα των Χριστουγέννων, είναι το ψωμί του Χριστού και το πλάθουν σε σχήμα σταυρού από ζύμη. Τα' άλλα χριστόψωμα τα κάνουν με μύγδαλα και καρύδια.
(Από το περιοδικό «Ουράνιο Τόξο»)




Στους Σαρακατσάνους


Οι Σαρακατσάνοι τσοπάνηδες φτιάχνουν δύο χριστόψωμα. Το πρώτο, το καλύτερο και με τα πιο πολλά κεντίδια, είναι για το Χριστό «για να τους φυλάει και να τους βλογάει». Πάνω του σκαλίζουν ένα μεγάλο σταυρό - φεγγάρι με πέντε λουλούδια.

Το δεύτερο, η τρανή Χριστοκουλούρα ή Ψωμί του Χριστού, είναι για τα πρόβατα. Έτσι τα τιμά ο βοσκός και τα βλογά ο Χριστός. Στη Χριστοκουλούρα παριστάνεται με ζύμη, όλη η ζωή της στάνης, δηλαδή η μάντρα, τα πρόβατα, οι βοσκοί κ.λ.π.


(Από το περιοδικό «Ουράνιο Τόξο»)



Στην Κεφαλονιά

Χαρακτηριστική είναι μια κεφαλλονίτικη συνήθεια. Όλο το σόι συγκεντρώνεται στο σπίτι του πιο ηλικιωμένου. Στο πάτωμα τοποθετούν τρία δαυλιά «χιαστί» και πάνω τους βάνουν την «κουλούρα».
Όλοι κάνουν ένα κλοιό γύρω ακουμπώντας καθένας με το δεξί του χέρι την κουλούρα. Ύστερα ο νοικοκύρης ψάλλει το «Η γέννησή σου Χριστέ ο Θεός ...;» και ρίχνει λάδι στα δαυλιά, βάζοντάς τα στη φωτιά. Μετά κόβει την κουλούρα, τη μοιράζει και δειπνούν όλοι μαζί.


(Από το περιοδικό «Ουράνιο Τόξο»)



Στην Κρήτη

Το χριστουγεννιάτικο ψωμί το φτιάχνουν οι γυναίκες με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή. Η ετοιμασία του είναι ολόκληρη ιεροτελεστία: χρησιμοποιούν ακριβά υλικά, ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα, γαρίφαλα και καθώς ζυμώνουν λένε: "Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει."
Όταν πλάσουν το ζυμάρι, παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα, ενώ με την υπόλοιπη φτιάχνουν ένα σταυρό με λωρίδες και τον τοποθετούν πάνω στο ψωμί. Στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι και στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το μαχαίρι ή με το πιρούνι, όπως λουλούδια , φύλλα, καρπούς, πουλάκια.


Για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί. Το κόβουν ανήμερα τα Χριστούγεννα, ανταλλάσσοντας πολλές ευχές
.

Λ.Π.

Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

Η διαπνοή στα φυτά


Το νερό από τις ρίζες του φυτού περνά από το βλαστό και καταλήγει στα φύλλα. Στην επιφάνεια των φύλλων υπάρχουν μικρές οπές, τα στόματα, από τα οποία αποβάλλεται το νερό.
Το φαινόμενο της απομάκρυνσης του νερού από τα φυτά προς το περιβάλλον λέγεται διαπνοή.
Η διαπνοή γίνεται κυρίως από τα στόματα στην κάτω επιφάνεια των φύλλων.

Αφού ποτίσουμε ένα φυτό και το σκεπάσουμε με μια διαφανή σακούλα για μερικές ώρες παρατηρούμε ότι στο εσωτερικό της σακούλας εμφανίζονται σταγόνες νερού (διαπνοή)

Χρησιμότητα της διαπνοής
  • Η λειτουργία της διαπνοής ανανεώνει το νερό που υπάρχει στο φυτό. Το νερό που αποβάλλεται κατά τη διαπνοή, αντικαθίσταται με νερό που απορροφούν οι ρίζες, μαζί με νέες θρεπτικές ουσίες, που είναι διαλυμένες μέσα σε αυτό.
  • Ρυθμίζεται η θερμοκρασία του φυτού.


Παράγοντες που επηρεάζουν τη διαπνοή
  • Η επιφάνεια των φύλλων του φυτού
  • Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος
  • Η υγρασία της ατμόσφαιρας
  • Τα ρεύματα του αέρα
  • Η ποσότητα του νερού στο έδαφος


Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι για να επιβιώσουν τα φυτά χρειάζονται τη σωστή ποσότητα νερού. Γι' αυτό τα φυτά του σπιτιού μας πρέπει να τα ποτίζουμε ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Μερικά φυτά επιβιώνουν σε ακραίες συνθήκες όπως η φραγκοσυκιά ή ο κάκτος, που χρειάζονται πολύ λίγο νερό. Αυτά αποθηκεύουν νερό στο βλαστό τους για να το χρησιμοποιήσουν σε περιόδους ξηρασίας.
Άλλα φυτά χρειάζονται πολύ νερό όπως το ρύζι και η καλαμιά.
Τα νούφαρα στη επιφάνεια των λιμνών απορροφούν νερό με την κάτω επιφάνεια των φύλλων τους και όχι με τις ρίζες.




ΚΛΙΚ ΕΔΩ Έλεγξε τις γνώσεις σου στην αναπνοή και τη διαπνοή

Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2010

Η αναπνοή των φυτών



Τα φυτά, όπως και όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, αναπνέουν.


Η λειτουργία κατά την οποία το φυτό προσλαμβάνει οξυγόνο από τον αέρα και αποβάλλει διοξείδιο του άνθρακα, λέγεται αναπνοή.


Το ασβεστόνερο θολώνει, επειδή ο μαϊντανός αποβάλλει διοξείδιο του άνθρακα



Η αναπνοή γίνεται σε όλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου.


Την ημέρα η αναπνοή στα φύλλα γίνεται κυρίως από τα στόματα και τη νύχτα περισσότερο από την επιδερμίδα των φύλλων. Στις ρίζες και στο πράσινο μέρος του βλαστού η αναπνοή γίνεται από την επιδερμίδα τους.


Το οξυγόνο χρησιμοποιείται για τη διάσπαση του άμυλου - που παρασκευάζεται στη φωτοσύνθεση - σε απλούστερες ουσίες. Από αυτές ελευθερώνεται ενέργεια που "ταξιδεύει" σε κάθε κύτταρο του φυτού.


Το διοξείδιο του άνθρακα, ως προϊόν καύσης αποβάλλεται από τα στόματα των φύλλων και την επιδερμίδα των φύλλων, της ρίζας και του πράσινου βλαστού.


Αναπαράσταση ενός στόματος φύλλου


Κατά την αναπνοή :


Την ημέρα, τα φυτά αναπνέουν απορροφώντας οξυγόνο και ταυτόχρονα φωτοσυνθέτουν αποβάλλοντας πολύ περισσότερο οξυγόνο από αυτό που απορροφούν.

Τη νύχτα, τα φυτά δε φωτοσυνθέτουν, δηλαδή απορροφούν οξυγόνο χωρίς να το αποβάλλουν.


Ο φόβος, ότι τα φυτά πρέπει να απομακρύνονται από το δωμάτιο που κοιμόμαστε το βράδυ, είναι υπερβολικός. Κι αυτό γιατί απορροφούν πολύ μικρότερη ποσότητα οξυγόνου από αυτήν που χρειάζεται ένας άνθρωπος ή κατοικίδιο που βρίσκεται στον ίδιο χώρο.


Στόματα ενός φύλλου όπως φαίνονται από μικροσκόπιο


Αφήστε το φυτό διψασμένο για μια εβδομάδα,, δώστε λίγο νερό, τραβήξτε μια φωτογραφία κάθε δύο λεπτά σε περίπου τρεις ώρες. Κοιτάξτε το αποτέλεσμα που παίρνετε ...



Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Συνέντευξη ντοκουμέντο για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες



Ο κύριος Ευάγγελος Δήμοβιτς, απόγονος Μικρασιατών προσφύγων από τη Σμύρνη, επισκέφτηκε την τάξη μας και απάντησε στις ερωτήσεις που του έθεσαν τα παιδιά, για τη ζωή των Μικρασιατών πριν την καταστροφή, κατά το διωγμό και τη ζωή τους σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα.



Οι ερωτήσεις που του τέθηκαν ήταν:

  • Πώς ζούσαν οι Έλληνες στη Μικρά Ασία;
  • Ποιες ήταν οι ασχολίες της οικογένειας σας στη Μ. Ασία;
  • Πώς φέρονταν οι Τούρκοι στους Έλληνες πριν την καταστροφή;

  • Τι ξέρετε για το διωγμό των Ελλήνων;
  • Τι συνέβαινε κατά τη διάρκεια της εισβολής των Τούρκων στη Σμύρνη;
  • Τι κατάσταση επικρατούσε όταν φεύγατε από τη Μικρά Ασία;
  • Ποια τα συναισθήματα των δικών σας όταν έφευγαν από την πατρίδα τους;
  • Γιατί πήραν λίγα αντικείμενα φεύγοντας από το σπίτι τους;
  • Πίστευαν ότι κάποτε θα γύριζαν πίσω;

  • Πώς βρήκαν οι γονείς σας τους δικούς τους;
  • Τι δυσκολίες πέρασαν και πώς τους φέρθηκαν;
  • Κράτησαν κακία οι γονείς σας στην άσχημη συμπεριφορά των Ελλαδιτών;
  • Τι δουλειά έκαναν στην Ελλάδα;
  • Πώς νιώθετε που είστε γιος προσφύγων;



Ακούστε από την αρχή μέχρι το τέλος, για να μάθετε λεπτομέρειες από τη ζωή των προσφύγων, αλλά και για να μην ξανακουστεί ότι στη Σμύρνη έγινε... συνωστισμός στην προκυμαία και γιατί πρέπει να είμαστε ευαίσθητοι απέναντι σε κάθε είδους πρόσφυγα.




ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να ακούσετε ολόκληρη τη συνέντευξη

Σύντομες πληροφορίες για διάφορες χώρες του κόσμου

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ


ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: 21.262.641

ΓΛΩΣΣΑ: ΑΓΓΛΙΚΑ

ΚΛΙΜΑ:ΑΛΛΟΤΕ ΠΟΛΛΕΣ ΒΡΟΧΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΤΕ ΞΗΡΑΣΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΝΟΜΙΣΜΑ: ΔΟΛΛΑΡΙΟ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑΣ
ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ: ΚΑΜΠΕΡΑ
ΘΡΗΣΚΕΙΑ: ΑΓΓΛΙΚΑΝΟΙ, ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ, ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ


Α.Β.



ΟΛΛΑΝΔΙΑ


ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: 16.715.000
ΓΛΩΣΣΑ: Ολλανδικά
ΘΡΗΣΚΕΙΑ: χριστιανοί προτεστάντες, χριστιανοί καθολικοί
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Βασιλευόμενη δημοκρατία
ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ: Άμστερνταμ

ΝΟΜΙΣΜΑ: Ευρώ

ΚΛΙΜΑ: Ωκεάνιο

ΣΗΜΑΙΑ:



K.B.


ΠΑΠΟΥΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΓΟΥΙΝΕΑ


Πληθυσμός: 6.057.263
Πρωτεύουσα : Πορτ Μορέσμπι

Πολίτευμα: Βασιλευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία

Θρησκεία: Ρωμαιοκαθολικοί, Πρωτεστάντες
Κλίμα: Τροπικό Νόμισμα: (το) κίνα

Α.Δ.


ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Πρωτεύουσα= Λονδίνο
Πολίτευμα: Συνταγματική μοναρχία

Θρησκεία= Αγγλικανική

Γλώσσα= Αγγλικά

Πληθυσμός= 58.000.000

σημαια=
χαρτης=

Τ.Τ.


ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

Πληθυσμός: 310.232.863

Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον
Πολίτευμα: Προεδρική Δημοκρατία

Θρησκεία: Προτεστάντες
Γλώσσα: Αγγλικά
Νόμισμα: Δολλάριο

Α.Μ.


ΚΥΠΡΟΣ

ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ:0,8 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ
ΓΛΩΣΣΑ: ελληνικά-αγγλικά
ΘΡΗΣΚΕΙΑ: ορθόδοξη χριστιανική

ΚΛΙΜΑ: εύκρατο μεσογειακό
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: προεδρική δημοκρατία

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ: Λευκωσία

ΝΟΜΙΣΜΑ: ευρώ

ΣΗΜΑΙΑ:


ΧΑΡΤΗΣ

Σ.Σ.


ΓΑΛΛΙΑ


ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ: Παρίσι
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Δημοκρατία
ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ:550.000 τ.χμ

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: 64,3 εκατομμύρια
ΝΟΜΙΣΜΑ: ευρώ
ΕΠΙΣΗΜΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΕΕ:Γαλλικά

Σ.Ζ.


Ε.Μ.

Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 2010