Σάββατο 16 Απριλίου 2011

Πέμπτη 14 Απριλίου 2011

Φως και χρώματα


Το ηλιακό φως καθώς και το φως από άλλες φωτεινές πηγές, αν και φαίνεται λευκό, αποτελείται από 7 διαφορετικά χρώματα.
Τα χρώματα αυτά είναι το κόκκινο, το πορτοκαλί, το κίτρινο, το πράσινο, το γαλάζιο (κυανό), το βαθύ γαλάζιο (βαθύ κυανό) και το μενεξεδί (ιώδες).
Μπορούμε να δούμε τα χρώματα από τα οποία αποτελείται το ηλιακό φως, αν αυτό περάσει από ένα διαφανές γυάλινο πρίσμα. Τότε στην άλλη πλευρά εμφανίζονται και τα 7 χρώματα.
Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ανάλυση του φωτός.



Την ανάλυση του φωτός στη φύση μπορούμε να την παρατηρήσουμε στο ουράνιο τόξο. Η εμφάνισή του οφείλεται στη διάθλαση και την ανάκλαση του ηλιακού φωτός από τις σταγόνες της βροχής.

Ισαάκ Νεύτων

Ο πρώτος που κατάφερε να αναλύσει το ηλιακό φως, αλλά και να δημιουργήσει λευκό φως συνθέτοντας τα 7 χρώματα, ήταν ο Ισαάκ Νεύτων (Newton).




Πώς να φτιάξετε, με απλά υλικά, το δίσκο του Νεύτωνα

Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Οι Βαλκανικοί πόλεμοι 1912 - 1913

Κάνε κλικ στην εικόνα για να δεις το σχεδιάγραμμα σε μεγέθυνση.

Βρίσκω το μέσο όρο

Συμβουλές του θείου Θεαγένη

Γεια σας παιδιά!!! Είμαι ο Θεαγένης από τη Θάσο, ένας από τους διασημότερους αθλητές της αρχαιότητας.
Διακρίθηκα κυρίως στο παγκράτιο αλλά και στην πυγμαχία και σε δρόμους αντοχής.
Αναδείχτηκα νικητής στους Ολυμπιακούς αγώνες, αλλά και στα Νέμεα, τα Πύθια και τα Ίσθμια.
Οι συνολίκες μου νίκες φτάνουν τις 1.200 - 1.400!!!
Κατά μέσο όρο πάνω από 50 το χρόνο!!! Είμαι ένας υπερπρωταθλητής!!!

Γι΄αυτό θα σας μιλήσω για το πως θα βρίσκετε το μέσο όρο, επειδή αυτός μας βοηθά να κάνουμε συγκρίσεις, εκτιμήσεις και προβλέψεις, ώστε να γίνετε κι εσείς υπερπρωταθλητές!!!






ΚΛΙΚ ΕΔΩ γράψε τους αριθμούς που θέλεις στη επάνω οριζόντια γραμμή πάτησε το go και βρες το μέσο όρο τους!!!

ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να βρεις τη συχνότητα εμφάνισης (mode), τον ενδιάμεσο αριθμό (median) και το μέσο όρο (mean)

ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να βρεις τη συχνότητα εμφάνισης (mode), τον ενδιάμεσο αριθμό (median), το μέσο όρο (mean) και τη διαφορά μεγαλύτερου - μικρότερου αριθμού (range)

Τρίτη 12 Απριλίου 2011

Πνευματική άνθηση στο ελεύθερο ελληνικό κράτος


Κάνε κλικ στην εικόνα για να δεις το σχεδιάγραμμα σε μεγέθυνση.

Άλλοι τύποι γραφημάτων (γράφημα γραμμής - κυκλικό διάγραμμα)

ΚΛΙΚ ΕΔΩ ή στην εικόνα για να δημιουργήσεις ένα γράφημα γραμμής

Το γράφημα γραμμής χρησιμοποιείται για τη παρουσίαση δεδομένων, που αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου

ΚΛΙΚ ΕΔΩ ή στην εικόνα για να δημιουργήσεις ένα κυκλικό διάγραμμα

Το κυκλικό διάγραμμα χρησιμοποιείται για την παρουσίαση της σχέσης του μέρους προς το σύνολο


Όταν επιλέγουμε να παρουσιάσουμε τα δεδομένα μας, πρέπει να επιλέγουμε τον κατάλληλο τύπο γραφήματος, για να τονίσουμε την πληροφορία που θέλουμε.

ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να επιλέξεις τον κατάλληλο τύπο γραφήματος

Κυριακή 10 Απριλίου 2011

Ο αγώνας για τη Μακεδονία 1904 - 1908


Κάνε κλικ στην εικόνα για να δεις το σχεδιάγραμμα σε μεγέθυνση.

Ταξινομώ δεδομένα – Εξάγω συμπεράσματα

Συμβουλές του θείου Σκρουτζ

Γεια σας παιδιά!!! Είμαι ο Σκρουτζ Μακ Ντακ από τη Λιμνούπολη, γνωστός για τη μεγάλη περιουσία μου και την τσιγκουνιά μου!!!
Σύμφωνα με φήμες, η περιουσία μου είναι τόσο μεγάλη, που φτάνει τα 6 απιθανικομμύρια, 7 φανταστικομμύρια, 8 πολυμυριαδομμύρια, 9 δισεκατομμύρια, 1 εκατομμύριο, 23 δολάρια και 45 σέντς!!!

Το όνομα μου είναι βασισμένο στον
Εμπενήζερ Σκρούτζ, τον πρωταγωνιστή του μυθιστορήματος Χριστουγεννιάτικη Ιστορία του Κάρολου Ντίκενς.

Όμως για να φτιάξω την περιουσία μου ταξινόμησα τα δεδομένα που είχα και έβγαλα σωστά συμπεράσματα για τις επενδύσεις μου Γι' αυτό θα σας μιλήσω για τη χρησιμότητα και την κατασκευή του πίνακα κατανομής συχνοτήτων, για να μη σας πιάνουν κορόιδα!!!




Κάνε κλικ στην εφαρμογή και παίξε με τους πίνακες κατανομής συχνοτήτων





Σάββατο 9 Απριλίου 2011

Απεικονίζω δεδομένα με ραβδόγραμμα ή εικονόγραμμα

Συμβουλές του θείου Μίδα

Γεια σας παιδιά!!! Είμαι ο Μίδας, βασιλιάς της Φρυγίας, γνωστός για την ικανότητά μου να μετατρέπω σε χρυσάφι οτιδήποτε άγγιζα.
Πίστευα ότι τη μεγαλύτερη αξία έχουν οι ράβδοι χρυσού.
Μέχρι που ο θεός Διόνυσος μου έδωσε το χάρισμα αυτό και διαπίστωσα ότι δεν μπορούσα να φάω, γιατί ότι έπιανα γινόταν χρυσάφι.
Ακόμη και η αγαπημένη μου κόρη!!!

Τότε ζήτησα από το Διόνυσο να με απαλλάξει από το άγγιγμα αυτό.
Έπλυνα τα χέρια μου στον ποταμό Πακτωλό και η δύναμη αυτή πέρασε στο ποτάμι. Ευτυχώς!!!

Γι΄αυτό θα σας μιλήσω για τα ραβδογράμματα και τα εικονογράμματα που είναι σίγουρα εντελώς ακίνδυνα!!!






ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να φτιάξεις το δικό σου ραβδόγραμμα

ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να δημιουργήσεις το δικό σου εικονόγραμμα

ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να παίξεις με τα εικονογράμματα

Η τιμωρία του Μίδα. Είχε γαϊδουρινά αυτιά γιατί σε μια αναμέτρηση Απόλλωνα - Πάνα προτίμησε τον αυλό του Πάνα από τη λύρα του Απόλλωνα. Τότε αυτός, του τα "χάρισε" για ν' ακούει καλύτερα.

Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

Εξελίξεις στον ελληνικό χώρο 1881 - 1911

Κάνε κλικ στην εικόνα για να δεις το σχεδιάγραμμα σε μεγέθυνση.

Η δύναμη των λέξεων

Ένα συγκινητικό βιντεάκι για τη γλώσσα που κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει.
Κι επειδή οι λέξεις, η επιλογή τους, ο τονισμός του, η σύνταξή τους και η στοίχισή τους μέσα στην πρόταση πάντα κάτι λένε για μας, δείτε το.



από το www.elenelli.blogspot.com

Πέμπτη 7 Απριλίου 2011

Παραδοσιακά επαγγέλματα που χάθηκαν ή χάνονται


Αγγειοπλάστης
Το επάγγελμα του αγγειοπλάστη το εξασκούσαν σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, όπου υπήρχε κατάλληλο χώμα και όπου είχε αναπτυχθεί η σπουδαία παράδοση στη δημιουργία αγγειοπλαστικών αντικειμένων. Έτσι κατασκεύαζαν όλα τα μεγέθη μολυβικών μαγειρικών σκευών και πιατικών, κούπες με χερούλι και χωρίς χερούλι ακόμα κατασκεύαζαν κανάτια κρασιού διάφορα μικροσκεύη, όπως θυμιατήρια κ.α. Στα έργα τους έργα τους ακόμα συγκαταλέγονται σταμνιά που μετέφεραν νερό, πιθάρια διαφόρων μεγεθών για λάδι, για κρασί, για ψωμί, κολυμβήθρες, καπνοδόχους και πολλά άλλα.

Αγωγιάτης
Ο επαγγελματίας που κάνει μεταφορές με φορτηγό ζώο .
- Οι αγωγιάτες, που επονομάζονταν και "κιρατζήδες", μετέφεραν τα εμπορεύματα ή διακινούσαν τους ταξιδιώτες με άλογα και συχνότερα με μουλάρια. Λόγω των μεγάλων αποστάσεων μεταξύ των οικισμών, η μετακίνηση των ανθρώπων και η διακίνηση των προϊόντων με τα ζώα ήταν ο κυρίαρχος τρόπος μεταφοράς μέχρι τη δεκαετία του 1930 και σε μερικές περιοχές μέχρι τη δεκαετία του 1950. Οι αγωγιάτες προέρχονταν συνήθως από το στρώμα των ακτημόνων αγροτών και ήταν οργανωμένοι σε πολυμελή σωματεία στα χωριά και στις κωμοπόλεις . Μεγάλος αριθμός αγωγιατών εργαζόταν στα εργοστάσια, στα ελαιοτριβεία, στα ταλκορυχεία και γενικότερα σε όλες τις βιομηχανικές ζώνες . Πολλοί μουσικοί, αγρότες και άλλοι επαγγελματίες κατέφυγαν στο επάγγελμα του αγωγιάτη κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ανέχεια και την πείνα, μετά την κατάσχεση όλου του ελαιόλαδου και την παράλυση του εμπορίου και των συγκοινωνιών.
- Οι αγωγιάτες είναι οι "πρόδρομοι" των αυτοκινητιστών. Πραγματοποιούσαν επί πληρωμή ιδιωτικές μεταφορές εμπορευμάτων, κρασιών (σε ασκιά), διακινούσαν ταξιδιώτες, ιδιώτες, γιατρούς για επίσκεψη σε ασθενείς, κρατικούς λειτουργούς για την εκτέλεση υπηρεσίας, κυρίως δε μετέφεραν δημητριακά .



Βαρελάς
Ήταν τεχνίτης, ειδικός στην κατασκευή βαρελόσχημων και σκαφοειδών σκευών, που τα κατασκεύαζαν από ξύλο καστανιάς ή δρυός. Το ξύλο περνούσε από ειδική επεξεργασία και μετά το έκοβαν σε λεπτές σανίδες, που βρέχανε για να παίρνουν εύκολα την κατάλληλη κλίση. Κατόπιν περνούσαν τα στεφάνια, τα χτυπούσαν με το ματσακόνι για να σφίξουν καλά και μετά τοποθετούσαν τους δυο επίπεδους πυθμένες. Οι αποθήκες παλιά ήταν γεμάτες με βαρέλια κλπ.

Γαλατάς



Γανωτής (Καλαντζής)
Οι γανωτζήδες ήταν συνήθως πλανόδιοι τεχνίτες που αναλάμβαναν το γαλβανισμό και το στίλβωμα των χάλκινων οικιακών σκευών, όπως τα ταψιά, τα καζάνια, τα κουτάλια,τα πηρούνια κλπ. Το «γάνωμα» έπρεπε να γίνεται συχνά για λόγους υγείας, κυρίως σε στα σκεύη που χρησιμοποιούσαν στο μαγείρεμα, οπότε οι γανωτζήδες είχαν δουλειά όλο το χρόνο
- Γανωτής (Καλαντζής): Τα παλιά μπακιρένια οικιακά σκεύη (ταψιά, καζάνια, κουτάλια, πιρούνια κλπ.), με τον καιρό οξειδώνονταν και έπρεπε να γανωθούν, να περαστεί δηλαδή η επιφάνειά τους με ειδικό μέταλλο (καλάι - κασσίτερος). Είχαν μαζί τους τα απαραίτητα εργαλεία και έκαναν τη δουλειά τους επί τόπου, ενώ παλιότερα η πληρωμή τους ήταν σε είδος (αυγά, καλαμπόκι, σιτάρι). Αφού καθάριζαν καλά τα σκεύη, αλείφανε το εσωτερικό τους με σπίρτο και το τρίβανε με κουρασάνι (=τριμμένο κεραμίδι). Μετά κράταγαν το σκεύος με την τσιμπίδα πάνω από τη φωτιά και έριχναν μέσα το νησιαντήρι (=χλωριούχο αμμώνιο), για να στρώσει καλύτερα το καλάι πάνω στο χάλκωμα. Αφού το σκούπιζαν καλά, άπλωναν το λιωμένο καλάι σ' όλη την επιφάνεια του σκεύους μ' ένα χοντρό βαμβακερό ύφασμα... Στο τέλος το σκούπιζαν με καθαρό βαμβάκι για να γυαλίσει.



Γυρολόγος (Πραματευτής)
Έφερνε παλιά στα χωριά, φορτωμένος ή με το ζώο ότι μπορούσε να φανταστεί κανείς : υφάσματα με τον πήχη, πουκάμισα, κάλτσες, κλωστές, εσώρουχα, κουμπιά, λάστιχο, κουβαρίστρες, τσατσάρες, χτένια, βαφές και πολλά άλλα ακόμα. Η πληρωμή γίνονταν συνήθως σε είδος.
- Το επάγγελμα του πλανόδιου εμπόρου, που γυρνούσε στα χωριά και στις γειτονιές, ασκούσαν επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων, που ήταν συχνά και παραγωγοί του προϊόντος. Οι έμποροι αυτοί μετέφεραν το εμπόρευμά τους στους ώμους ή πάνω στο υποζύγιο που τους συνόδευε. Οι χαλβατζήδες που έφτιαχναν το χαλβά και οι σαλεπιτζήδες που έβραζαν και πουλούσαν το ζεστό σαλέπι, ήταν χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της πρώτης κατηγορίας. Αντίθετα οι γαλατάδες, οι πλανόδιοι υφασματέμποροι (ή "μπασματζήδες") που εφοδίαζαν τα χωριά της αγροτικής περιφέρειας, οι "μπαχτσαβάνηδες", που καλλιεργούσαν και πουλούσαν τα λαχανοπωρικά, καθώς και άλλοι πλανόδιοι έμποροι, μετέφεραν τα προϊόντα τους με το γαϊδουράκι, που έφερε το φορτίο του μέσα σε ειδικά κοφίνια. Οι γαλατάδες περνούσαν από τις γειτονιές κάθε πρωί και έφερναν φρέσκο γάλα μέσα σε ειδικά δοχεία από αλουμίνιο. Οι "μπαχτσαβάνηδες" που ονομάζονταν και "περιβολάρηδες" καλλιεργούσαν τα οπωρολαχανικά τους στα περιβόλια τους και τα διέθεταν στους εμπορομανάβηδες, ή τα πουλούσαν μόνοι τους στις συνοικίες.


Ζευγάς
Οι ζευγάδες αναλάμβαναν το όργωμα, τη σπορά και τη συγκομιδή των χωραφιών. Οι ζευγάδες όργωναν με το ξύλινο αλέτρι που το έσερναν δύο βόδια ή μουλάρια (τα "ζευγαρόβοδα"). Κάποιες φορές, οι ίδιοι εκτός από τα δικά τους χωράφια, όργωναν κι έσπερναν και τα χωράφια άλλων κατοίκων και αμείβονταν επιπλέον , επειδή διέθεταν την τέχνη τους αλλά και τη "συρμαγιά" (δηλαδή τα βόδια και το αλέτρι). Σήμερα ο ζευγάς έχει εξαφανιστεί, αφού το όποιο όργωμα γίνεται πια με μηχανικά μέσα .



Καλαθοποιός
Σε περιοχές που αφθονούσαν οι λυγαριές, οι μυρτιές, οι σφάκες (πικροδάφνες) και τα καλάμια, ευδοκίμησε και το επάγγελμα του καλαθοποιού. Από τις μυρτιές και κυρίως από τις λυγαριές οι καλαθοποιοί αποσπούσαν μακριές βίτσες με το τσερτσέτο (ειδικό μαχαίρι) και έκαναν τους σκελετούς για να πλέξουν με τα σχισμένα καλάμια καλάθια, κοφίνιa, ψαροκόφινα και άλλα ενώ μόνο με τις βίτσες έπλεκαν στουπιά για τυρί, κόφτες για τη μεταφορά των σταφυλιών κ.ά.

Καρεκλάς
Με τη χρησιμοποίηση ξύλων από πλάτανο ή από άλλα άγρια συνήθως δέντρα και με τη βοήθεια σχοινιών από βουρλιά ή αφράτου των ποταμών, ο καρεκλάς δημιουργούσε τις καρέκλες που ήταν τριών ειδών. Οι συνηθισμένες με κάθισμα και πλάτη πίσω, οι κοντούλες που δεν είχαν πλάτη και οι ραχατιλίδικες στις οποίες το ένα από τα μπροστινά πόδια ήταν υπερυψωμένο και συνδεόταν με το πίσω πόδι με πλάγιο ξύλινο μπράτσο ώστε να χρησιμεύει για να ακουμπάει αυτός που κάθεται.

Καφεπαντοπώλης
Στα περισσότερα χωριά της Ελλάδας, τις περισσότερες φορές ο καφετζής συνδύαζε τη λειτουργία του καφενείου του με την πώληση ειδών που δεν έβγαζε ο τόπος του, όπως καφέ, τσιγάρα, ζάχαρη, τσάι, ρύζι, μπακαλιάρο, σπίρτα, παστές σαρδέλες, φρίσες (ρέγγες), πιπερικύμινο, ταραμά, χαλβά και άλλα. Ακόμη μπορούσε να έχει πανιά, κλωστές, βελόνες, δέρματα και ίσως είδη τσαγκάρικου.

Κτίστης
Ο κτίστης ήταν στις πόλεις και στα χωριά πολύ διαδεδομένο επάγγελμα, επειδή τότε όλα τα σπίτια χτίζονταν με πέτρες απελέκητες και πελεκημένες. Οι κτίστες ακόμη έκαναν μερεμέτια, επισκεύαζαν παλιά σπίτια κ.ά. Σ’ αυτούς υπάγονται και οι πελεκάνοι που έβγαζαν και πελεκούσαν κατάλληλες για πελέκημα πέτρες κι έκαναν τις καμαρόπετρες, τις μυλόπετρες και τα πελέκια για τις πόρτες και τα παράθυρα. Οι ίδιοι έκαναν καμπαναριά που απαιτούσαν μεγάλη αντίληψη και προχωρημένη τεχνική.





Λούστρος

Όταν ο κόσμος περπατούσε σε χωμάτινους δρόμους, τα παπούτσια σκονίζονταν ή λασπώνονταν εύκολα. Τότε γνώρισε άνθηση και το επάγγελμα του λουστραδόρου. Αυτός μ' ένα κασελάκι μπροστά του, αληθινό κομψοτέχνημα, και γύρω του να κρέμονται οι βούρτσες και τα βερνίκια με τα διάφορα χρώματα, κάθονταν σ' ένα χαμηλό σκαμνάκι, στην αρχή της πλατείας στο Καρπενήσι, και περίμενε υπομονετικά. Για να προσελκύσει τους πελάτες γίνονταν ταχυδακτυλουργός ή χτύπαγε ρυθμικά το κασελάκι. Ο πελάτης πλησίαζε κι άπλωνε, όπως ήταν όρθιος, πρώτα το δεξί πόδι πάνω στην ειδική μεταλλική θέση της κασέλας κι έπειτα το άλλο. Έτσι άρχισε η "ιεροτελεστία" του βαψίματος...

Μεταπράτης
Γυρνώντας από χωριό σε χωριό με φορτηγό ζώο ( γάιδαρο ή μουλάρι) αγόραζε μικρές ή μεγάλες ποσότητες προϊόντων από τους χωρικούς τα οποία και μεταπουλούσε σε άλλα χωριά με διάφορο κέρδος. Στους μεταπράτες ανήκουν και οι κερατζήδες και οι πραματευτάδες.

Μπακάλης
Πνιγμένος στα ράφια με τις κονσέρβες, τις ζάχαρες τα ζυμαρικά και όλα τα απαραίτητα για το μαγείρεμα της νοικοκυράς. Τα περισσότερα χύμα και αγορασμένα βερεσέ. Χωρίς ψυγείο, πουλούσε όλα τα βασικά είδη και τρόφιμα χύμα. Συνήθως, το μπακάλικο ήταν εμπορικό και καπηλειό. Σήμερα με τους όρους που διαμορφώθηκαν από την σύγχρονη οικονομία και την επικράτηση των σούπερ μάρκετ τα μπακάλικα χάθηκαν, εκτός από εκείνα τα λίγα που λειτουργούν ακόμα στα χωριά.

Μπασματζής (Υφασματοπώλης)
Σε λίγα κεφαλοχώρια , υπήρχαν τα καταστήματα υφασμάτων, που συνήθως ήταν και ραφτάδικα. Εμπορικά που πουλούσαν όλα τα είδη που είχαν ζήτηση εδώ, όπως μεταξωτά, βαμβακερά, βελούδινα, χασέδες, ποπλίνες, αλατζάδες, τσίτια κλπ.

Μυλωνάς
Η καλλιέργεια σιτηρών ήταν πολύ διαδεδομένη μέχρι το 17ο αιώνα, ενώ στη συνέχεια περιορίστηκε σημαντικά. Οι άνθρωποι τότε φρόντιζαν δυο φορές το χρόνο, (φθινόπωρο - άνοιξη), για την παρασκευή του σταρένιου ή καλαμποκίσιου αλευριού. Μετέφεραν τα τσουβάλια τους το πρωί στο μύλο για άλεσμα και επέστρεφαν το βράδυ. Αλευρόμυλοι υπήρχαν σε όλα τα χωριά , οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν υδρόμυλοι, δηλαδή τους κινούσε η δύναμη του νερού, οπότε τους έχτιζαν πάντα δίπλα σε ποτάμια και ρεματιές. Σήμερα λειτουργούν ελάχιστοι.Ο μύλος ήταν συνήθως το σπίτι του μυλωνά. Κάτω από τις μυλόπετρες υπήρχε ένας μικρός χώρος, όπου ήταν εγκατεστημένος ο κινητός μηχανισμός, όπου έπεφτε από το βαγένι το και τον περιέστρεφε.
- Ο αλεστικός μηχανισμός είχε δυο οριζόντιες κυλινδρικές μυλόπετρες, τη μια πάνω στην άλλη, με την κάτω ακίνητη. Το σιτάρι διοχετεύονταν ανάμεσά τους από μια τρύπα στο κέντρο της επάνω περιστρεφόμενης πέτρας. Με την κίνηση το σιτάρι ή το καλαμπόκι συνθλίβεται ανάμεσα στις πέτρες και μετατρέπεται σε σκόνη. Ως αμοιβή του ο μυλωνάς κράταγε ένα μέρος από τα αλεστικά (5-12%) και σπάνια έπαιρνε χρήματα. Οι υδρόμυλοι έπαιρναν ως αλεστικό δικαίωμα ένα "σινίκι" (= 6 οκάδες) για την άλεση 100 οκάδων σιτηρών .

Μπογιατζής
Οι μπογιατζήδες έβαφαν βαμβακερά και μάλλινα νήματα, πατητές και πατανιές, χηράμια και άλλα. Χρησιμοποιούσαν κυρίως φυτικά χρώματα αλά και του εμπορίου. Ειδικά για το κόκκινο χρησιμοποιούσαν ριζάρι και για σταθερότατη βαφή βελανιδόκουπες.

Νερουλάς



(Ν)τελάλης
Η λέξη είναι μάλλον τούρκικη και σημαίνει "αυτός που ανακοινώνει τα μαντάτα", ο δημόσιος κήρυκας. Οι ντελάληδες διαλαλούσαν στους κατοίκους των κωμοπόλεων και των χωριών τα νέα που έφταναν με τον τηλέγραφο ή τα εμπορεύματα που έφερναν στις πλατείες των χωριών οι πραματευτάδες . Η δυνατή φωνή και κυρίως ο τρόπος που παρουσίαζαν συνοπτικά τα νέα ή διαφήμιζαν τα προϊόντα, τους καθιστούσε γνωστούς στην τοπική κοινωνία. Έβαζε την παλάμη στο στόμα, σαν χωνί, κι έπαιρνε τις γειτονιές φωνάζοντας. Η αμοιβή του ήταν ένα ποτηράκι τσίπουρο ή λίγο κολατσιό. Η ευρεία διάδοση των εφημερίδων, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης υποκατέστησε σταδιακά τους ντελάληδες σε όλα τα χωριά του νησιού.

Ντενεκετζής
Ο ντενεκετζής κατασκεύαζε χρηστικά αντικείμενα του νοικοκυριού και γενικότερα της αγροτικής ζωής όπως χωνιά, λύχνους, μαστραπάδες, κουβάδες, φανάρια, μπρίκια του καφέ, σουρωτήρια, κουτσουνάρες και άλλα.

Παγοπώλης




Πεταλωτής
Αλμπάνης (από το τουρκικού nalbant, αλμπάνης = πεταλωτής)
Παλιά υπήρχαν πολλοί πεταλωτές μια και ήταν απαραίτητοι αφού κάθε σπίτι στο χωριό είχε και ένα ζώο για τις δουλειές του, γαϊδούρι ή μουλάρι. Ο πεταλωτής έβαζε στα ζώα τα πέταλα που ήταν ας πούμε τα παπούτσια τους. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούσε ο πεταλωτής ήταν τα πέταλα, το σφυρί, η τανάλια, το σατράτσι και τα καρφιά. Στην αρχή ακινητοποιούσαν το πόδι του ζώου και ο πεταλωτής έβγαζε το παλιό φθαρμένο πέταλο.
- Μετά με το σατράτσι που ήταν ένα μαχαίρι σε σχήμα μικρού τσεκουριού έκοβε την οπλή του ζώου από κάτω έτσι ώστε να την ισιώσει. Μετά έβαζε το καινούργιο το πέταλο και το κάρφωνε με τα ειδικά καρφιά. Τα καρφιά αυτά είχαν μεγάλο κεφάλι έτσι ώστε να προεξέχουν από την πατούσα του ζώου και να μη γλιστράει. Τα πέταλα ήταν σε διάφορα μεγέθη και τα κατασκεύαζαν από σίδερο. Τα πέταλα είχαν τρύπες γύρω - γύρω για να μπαίνουν τα καρφιά. Το πετάλωμα γινόταν και στα τέσσερα πόδια του ζώου. Αυτό γινόταν για να μπορεί να περπατάει στους κακοτράχαλους δρόμους χωρίς να πληγώνονται τα πόδια του και για να διατηρεί την ισορροπία του.
- Τα πέταλα ήταν σιδερένια και κατασκευάζονταν χειροποίητα στο αμόνι, ενώ οι τεχνίτες που τα έφτιαχναν αναλάμβαναν ταυτόχρονα και το το πετάλωμα των ζώων, που απαιτούσε μεγάλη εμπειρία και δεξιοτεχνία. Οι πεταλωτές συχνά ασκούσαν παράλληλα και το επάγγελμα του σιδερά, ενώ κάποιοι από αυτούς ήταν και πρακτικοί κτηνίατροι ή αναλάμβαναν και τον ευνουχισμό (μουνούχισμα) των ζώων.

Σαμαράς

Κρεοπώλης (Χασάπης)
Επειδή παλιά δεν υπήρχαν ψυγεία, για να συντηρήσουν το κρέας, το φρεσκοσφαγμένο το πρωί ζώο έπρεπε να διατεθεί σε 24 ώρες. (Αλλού έδεναν κομμάτια κρέας με σχοινιά και το κατέβαζαν στο βάθος πηγαδιού). Αρχικά οι κρεοπώλες ήταν πλανόδιοι, αλλά αργότερα στήθηκαν πάγκοι και στεγάστηκαν σε ξύλινες παράγκες. Έπαιρναν τη χαντζάρα, έκοβαν όσο ήθελε η νοικοκυρά κι αφού ξεκρέμαγαν την παλάντζα, ζύγιζε το κρέας...

Σχηματίζω ραβδογράμματα, γραφήματα γραμμής ή κυκλικά διαγράμματα !!!

ΚΛΙΚ ΕΔΩ ή στην εικόνα για να σχηματίσεις ραβδογράμματα, γραφήματα γραμμής και πίτες, αφού δώσεις τιμές στα δυο ποσά. Στο τέλος μπορείς να εκτυπώσεις το δημιούργημά σου!!!

Φτιάξε το πασχαλινό νεογέννητο κοτοπουλάκι σου!!!

Πασχαλινό νεογέννητο κοτοπουλάκι

Τετάρτη 6 Απριλίου 2011

Κυριακή 3 Απριλίου 2011

Έθιμα και παραδόσεις του Πάσχα


Από τη Ρόδο ως την Κέρκυρα και από την Κρήτη ως την Θράκη κάθε γωνία της Ελλάδας γιορτάζει το Πάσχα με τον δικό της μοναδικό τρόπο .Έθιμα και παραδόσεις ζωντανεύουν και πάλι στην πλουσιότερη,σε λαογραφικές εκδηλώσεις ,γιορτή της Χριστιανοσύνης
Τ.Τ.

Η Ανάσταση του Χριστού είναι η μεγαλύτερη γιορτή του Χριστιανισμού, γιατί αποτελεί την βάση της ίδιας της χριστιανικής πίστης και θεολογίας. Ειδικότερα όμως η Ανάσταση είναι η μεγάλη γιορτή της ορθόδοξης ανατολής, σε αντίθεση με την ρωμαιοκαθολική και προτεσταντική Δύση στην οποία τα Χριστούγεννα έχουν τον πρωτεύοντα ρόλο στην λειτουργική ζωή. Ολόκληρος ο Ελληνισμός, η ουσία άλλωστε της ορθόδοξης Ανατολής, εορτάζει με ξεχωριστό τρόπο την Ανάσταση του Θεανθρώπου, καθώς τα παραδοσιακά έθιμα είναι πολλά και ξεχωριστά σε ολόκληρη την Ελλάδα, και ακόμη είναι χαρακτηριστικό πως πολλά από αυτά είναι συνέχεια αρχαίων θρησκευτικών εθίμων, εξέλιξη η οποία δείχνει τόσο την θρησκευτική ευσέβεια του Ελληνισμού σε όλη του την διαχρονία, όσο και την αδιάκοπη φυλετική συνέχεια των Ελλήνων.

Γ.Ζ.

Κυκλάδες

Στην Κύθνο και στη Μήλο λαμβάνει χώρα το έθιμο της «Κούνιας». Την Κυριακή του Πάσχα στην πλατεία του νησιού στήνεται μία κούνια, στην οποία κουνιούνται αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές στολές. Αυτός ή αυτή που θα κουνήσει κάποιον, δεσμεύεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων για γάμο. Στην Πάρο, στην περιφορά του Επιταφίου της Μάρπησσας γίνονται δεκαπέντε στάσεις. Σε κάθε στάση φωτίζεται και ένα σημείο του βουνού, όπου παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες και μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση.

Δωδεκάνησα
Στο νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο την εσπέρα του Μ. Σάββατου πριν από την Ανάσταση, το Ευαγγέλιο διαβάζεται σε ηρωικό εξάμετρο με κώντιο και την Κυριακή του Πάσχα, στη Μονή της Πάτμου γίνεται η δεύτερη Ανάσταση κατά την οποία το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες .

Στην Κω τα παιδιά παίρνουν μεγάλα κλειδιά από τις παλιές κλειδαριές, τα δένουν με ένα σχοινί με μπαρούτι και βάζουν το καρφί στην τρύπα του κλειδιού, το βράδυ της Ανάστασης το χτυπούν δυνατά στον τοίχο για να εκπυρσοκροτήσει.


Χίος

Στη Χίο, ο ρουκετοπόλεμος είναι ένα παλιό έθιμο του Βροντάδου που έχει τις ρίζες του στην τουρκοκρατία. . Αρχικά, οι κάτοικοι των ενοριών του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας Ερειθιανής, εκκλησιών που βρίσκονται αντικριστά, έφτιαχναν αυτοσχέδια κανόνια. Με το πέρασμα του χρόνου εξελίχθηκαν σε αυτοσχέδιες ρουκέτες, φτιαγμένες από νίτρο, θειάφι και μπαρούτι. Η προετοιμασία των ρουκετών αρχίζει ένα χρόνο πριν για να είναι έτοιμες την επόμενη χρονιά, και οι χιλιάδες ρουκέτες που εκτοξεύονται στον ουρανό του Βροντάδου το βράδυ της Ανάστασης είναι ένα εντυπωσιακό θέαμα.

Α.Β.




Θράκη

Στις Μέτρες της Θράκης, τα παιδιά φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επομένη στον Επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου σταματά εξω από ένα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ο Ιούδας. Τη στιγμή που ο ιερέας διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο ανάβουν τη φωτιά και καίνε το ομοίωμα. Αργότερα θα πάρουν μια χούφτα από εκείνη τη στάχτη και θα τη ρίξουν στα μνήματα.


Π.Π.

Εύβοια

Στην Εύβοια , εκτός από τα γνωστά έθιμα υπάρχουν και κάποια τοπικά, όπως τα Λαζαράκια.Τα μικρά κοριτσάκια ,τη Μεγάλη εβδομάδα,δένουν σταυρωτά δυο κομμάτια ξύλου.Στη συνέχεια τα ντύνουν με μωρουδίστικα ρουχαλάκια και κρατώντας ένα καλαθάκι με αγριολούλουδα,γυρνούν στα σπίτια και λένε τον ''Λάζαρο''.

Ξύπνα Λάζαρη και μη κοιμάσι,
τώρα μέρα σου,τώρα χαρά σου,
τώρα που 'ρθαμι στην αφεντιά σου
Τα κουτάκια σας αβγά γενούν
κι οι φουλίτσις σας δεν τα χουρούν
δόστι μας κι μας τα να χαρούμι.
Δομ' αφέντη μου λίγου νεράκι,
πουν' τα χ'λάκια μου πικρό φαρμάκι

Σ.Σ.


Ήπειρος
Οι προετοιμασίες για τον εορτασμό του Πάσχα ξεκινούσαν πριν την Μ. Εβδομάδα με τον καθαρισμό του σπιτιού και το ασβέστωμα της αυλής .
Το Σάββατο του Λαζάρου οι κάτοικοι των χωριών της Ηπείρου πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα κάλαντα του Λαζάρου, κρατώντας ένα καλάθι (σπόρτα), που ήταν στολισμένο με λουλούδια και κουδούνια και ο σπιτονοικοκύρης τους φίλευε με αυγά.


Τη Μεγάλη Πέμπτη, από το πρωί οι γυναίκες ζύμωναν τσουρέκια και έβαφαν τα αυγά. Το πρώτο βαμμένο αυγό που έβγαζαν από την κατσαρόλα το τοποθετούσαν στο εικονοστάσι και το φύλαγαν εκεί μέχρι το επόμενο Πάσχα. Το αυγό αυτό ήταν κάτι σαν φυλαχτό για το σπίτι τα χωράφια και τα ζώα. Το αυγό της προηγούμενης χρονιάς θάβονταν στα χωράφια ή στα μαντριά πιστεύοντας ότι έτσι τα «γεννήματα» της γης ή των ζώων θα είναι πολλά.


Το βράδυ της Ανάστασης οι νοικοκυραίοι γυρνώντας από την εκκλησία και πριν μπουν στο σπίτι σταύρωναν την εξώπορτα με το Άγιο Φως και μετά άναβαν το καντήλι έτσι ώστε να μπορέσουν να κρατήσουν το Άγιο Φως όλο το χρόνο στο σπίτι.

Πατροπαράδοτο γεύμα της Κυριακής του Πάσχα ήταν το σουβλιστό αρνί. Όμως παραδοσιακή θεωρούταν η γάστρα στην οποία έψηναν το πασχαλινό κρέας. Συνήθιζαν επίσης να φτιάχνουν πολλών ειδών πίτες. Ακόμα ένα παραδοσιακό ηπειρώτικο φαγητό, ήταν η συκωταριά με σπανάκι στη γάστρα το οποίο το έτρωγαν αντί για μαγειρίτσα. Σε πολλά χωριά μαζεύονταν οι χωριανοί στις πλατείες ή στις αλάνες έψηναν, έτρωγαν, έπιναν και γλεντούσαν όλοι μαζί.

Οι πασχαλινές εθιμικές και λατρευτικές εκδηλώσεις ολοκληρώνονταν την Κυριακή του Πάσχα με τον Εσπερινό της Αγάπης. Στα χωριά που πολιούχος είναι ο Αγ. Γεώργιος συνήθισαν επίσης, να κάνουν γλέντια τα οποία διαρκούσαν μέχρι την Τρίτη μέρα του Πάσχα.

Όλα τα παραπάνω έθιμα αναβιώνουν, ευτυχώς, ακόμα και στις μέρες μας.

Λ.Π.


Κρήτη
Στη Κρήτη τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας είναι πολλά και πέρα από τα γνωστά που ισχύουν σε όλη την Ελλάδα , κόκκινα αυγά , ετοιμασίες κλπ , υπάρχουν και τα εξής τουλάχιστο στα χωριά των Χανίων .
Όλη την Μεγάλη Εβδομάδα δεν ακούν τραγούδια , δεν τραγουδάνε , ούτε σφυρίζουν , στα καφενεία δεν παίζουν χαρτιά και με ένα σπαούλι κρεμνούνε τον Φάντη της τράπουλας από το ταβάνι , τα αγόρια και μεγάλοι άντρες όλη την Μεγάλη Εβδομάδα κόβουν ξύλα κυρίως κατσοπρίνια , ασπαλάρθους και άλλους θάμνους και το Μεγάλο Σάββατο φτιάχουν την ρεματιά ύψους 3-4 μέτρων και πλάτους 6-8 μέτρων για να κάψουν το ομοίωμα του Ιούδα .

Την Μεγάλη Πέμπτη φτιάχνουν ένα ανθρώπινο ομοίωμα από ξύλα , τον "Ιούδα" , τον οποίον και περιφέρουν σε όλα τα σπίτια του χωριού και τον οποίον χτυπούν και κακίζουν για την αισχρή προδοσία του . Οι γυναίκες δίνουν ό,τι παλαιά ρούχα έχουν για να ντυθεί ο "βρώμος ο Ιούδας" τον οποίον και παραγεμίζουν με άχερα . Τα αρνιά για το Πάσχα σφάζονται Μεγάλη Τετάρτη και Μεγάλη Πέμπτη . Οι κοπέλες οι ανύπαντρες μαζεύουν από τους κήπους τους κρίνους , τριαντάφυλλα , άνθη λεμονιάς και άλλα λουλούδια για τον στολισμό του Επιταφίου την Μεγάλη Πέμπτη .
Στην Κρήτη και ειδικά την Μεγάλη Παρασκευή υπάρχει το έθιμο ο Ιερεύς να μνημονεύει εντός της Εκκλησίας πριν την περιφορά του Επιταφίου τα ονόματα όλων των κεκοιμημένων συγχωριανών της κάθε οικογένειας έστω και πολλές γενεές πίσω . Φυσικά ο λαός παρακολουθεί τις ιερές ακολουθίες όλης της Μεγάλης Εβδομάδας . Το Μεγάλο Σάββατο το ομοίωμα του Ιούδα τοποθετήται πάνω στην ρεματιά με τα ξύλα , για τον φόβο των Ιουδαίων , δηλαδή των γειτονικών χωριών που επιδιώκουν να κλέψουν τον Ιούδα . Το βράδυ της Αναστάσεως με το Χριστός Ανέστη τα κοπέλια δίνουν φωθιά στον Ιούδα ο οποίος και καίγεται με τα απαραίτητα μπαλοταρίσματα και ενώ ακόμα και εχθροί εκείνη την ημέρα δίνουν το φιλί της Αγάπης στο προάυλιο της Εκκλησίας .
Έθιμα βγαλμένα από τα βάθη του χρόνου, εμπλουτισμένα με στοιχεία αλησμόνητων πατρίδων αναβιώνουν στην ελληνική επαρχία καθώς το Πάσχα πλησιάζει. Ουσιαστικά, τα έθιμα του Πάσχα αρχίζουν από τη Μεγάλη Πέμπτη, ημέρα κατά την οποία ξεκινούν οι προετοιμασίες για τη μεγάλη γιορτή.
Με ένα κόκκινο πανί, που συμβολίζει το αίμα του Χριστού, απλωμένο στο μπαλκόνι ή το παράθυρο, ξεκινούν στην επαρχία τη Μεγάλη Πέμπτη οι προετοιμασίες για τη βραδιά της Ανάστασης, ενώ την ίδια ημέρα οι νοικοκυρές σε όλη τη χώρα βάφουν τα κόκκινα αυγά.

Ε.Μ.

Κέρκυρα - Οι Μπότηδες

Με το σήμα της πρώτης Ανάστασης στις 12μμ, οι κάτοικοι της Κέρκυρας πετούν τεράστια κανάτια γεμάτα νερό – τους μπότηδες – από τα μπαλκόνια τους. Οι μπότηδες είναι τα πήλινα κανάτια με στενό στόμιο και δυο χερούλια στο πλάι για τη μεταφορά τους. Τα μπαλκόνια είναι στολισμένα και οι κάτοικοι δένουν στους μπότηδες κόκκινες κορδέλες – το κόκκινο είναι το χρώμα της Κέρκυρας.

Το έθιμο με το σπάσιμο των κανατιών το Πάσχα στην Κέρκυρα έχει μακρά ιστορία που χάνεται πάλι στην εποχή της Ενετοκρατίας, ωστόσο υπάρχουν διαφορετικές θεωρίες για το πώς ξεκίνησε. Και επειδή βρισκόμαστε στην Ελλάδα όπου ο χριστιανισμός και το Δωδεκάθεο αλληλομπλέκονται, οι θεωρίες έχουν τις αναφορές τους στις δυο αυτές θρησκείες.


ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΑΥΓΑ!

Το Πάσχα βάφουμε κόκκινα αυγά για να τιμάμε την θυσία του Χριστού μας.
Οταν είχε αναστηθεί ο Χριστός, λέει η παράδοση, μια γυναίκα περπατούσε στον δρόμο κρατώντας ένα καλάθι με αυγά.Της είπαν κάποιοι περαστικοί ότι ο Χριστός αναστήθηκε,αλλά εκείνη δεν το πίστεψε.Τους απάντησε ότι, αν είχε αλήθεια αναστηθεί,να γίνουν τα αυγά κόκκινα και τότε μόνο θα το πίστευε.Έτσι και έγινε την ίδια στιγμή τα αυγά που είχε στο καλάθι της έγιναν κόκκινα.
Επίσης εκείνη την ημέρα πρέπει να πίνουμε λίγο ξύδι όπως είχε πιει και ο Χριστός!!

Σ.Ζ

Προσομοίωση Ηλεκτρομαγνήτη

Η προσομοίωση βοηθά στην κατανόηση της λειτουργίας του ηλεκτρομαγνήτη. Επεξηγεί τη συσχέτιση της έντασης του ρεύματος που διαρέει έναν ηλεκτρομαγνήτη, του αριθμού των σπειρών του και της έντασης του μαγνητικού πεδίου.Σκοπός της προσομοίωσης είναι η μεταβολή της έντασης του μαγνητικού πεδίου ενός ηλεκτρομαγνήτη, για την ανύψωση μεταλλικών απορριμμάτων.

Κάνε κλικ εδώ ή στην εικόνα για να παίξεις

Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό: Η ηλεκτρογεννήτρια



Ένα πηνίο όταν διαρρέεται από ρεύμα, παρουσιάζει μαγνητικές ιδιότητες και όταν ένας μαγνήτης βρεθεί στο εσωτερικό του περιστρέφεται. Ισχύει όμως και το αντίστροφο, δηλαδή όταν ένας μαγνήτης περιστρέφεται μέσα σ' ένα πηνίο, τότε το πηνίο διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα.



Αλλά και το πηνίο που περιστρέφεται γύρω από ένα μαγνήτη, επίσης διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτό το φαινόμενο αξιοποιείται στις συσκευές που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα, τις γεννήτριες.
Έτσι:


  • στο δυναμό του ποδηλάτου ο μαγνήτης περιστρέφεται από τη ρόδα όταν κινούμαστε


  • στις ανεμογεννήτριες, ο μαγνήτης κινείται από την έλικα, η οποία κινείται λόγω του ανέμου

ΚΛΙΚ ΕΔΩ δες πως λειτουργεί η ανεμογεννήτρια και προσπάθησε να ηλεκτροδοτήσεις όσα περισσότερα νοικοκυριά μπορείς



  • στα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, ο μαγνήτης περιστρέφεται από έναν υδροστρόβιλο, ο οποίος κινείται με το νερό που πέφτει ορμητικά από καταρράκτη, φυσική ή τεχνητή λίμνη


  • στα ατμοηλεκτρικά εργοστάσια, ο μαγνήτης της γεννήτριας περιστρέφεται από έναν ατμοστρόβιλο. Για τη θέρμανση του νερού και τη δημιουργία ατμού στα εργοστάσια αυτά, χρησιμοποιούνται ως καύσιμα οι γαιάνθρακες, το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο


Ένας ηλεκτρικός κινητήρας (μοτέρ) δουλεύει όπως η γεννήτρια, αλλά με αντίθετο τρόπο, δηλαδή χρησιμοποιεί το ηλεκτρικό ρεύμα για να περιστρέψει το μαγνήτη και να λειτουργήσει. Ο Άγγλος Michael Faraday, στα μέσα του 19ου αιώνα, κατασκεύασε τους πρώτους ηλεκτρικούς κινητήρες και τις πρώτες ηλεκτρογεννήτριες, συσκευές που δημιουργούν το ηλεκτρικό ρεύμα.


Ο νόμος του Faraday

Το ηλεκτρικό ρεύμα παράγεται σε τεράστιες ηλεκτρογεννήτριες, που είναι εγκατεστημένες σε εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Από εκεί μεταφέρεται σε κάθε γωνιά της χώρας, χάρη στο δίκτυο ηλεκτροδότησης.
Όλη η Ελλάδα είναι ένα τεράστιο ηλεκτρικό κύκλωμα.